GERİ DÖNÜŞÜM NEDİR: Cam, metal, plastik ve kağıt/karton gibi değerlendirilebilir atıklar çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek yeni bir hammaddeye veya ürüne dönüştürülebilirler. Bu atıkların bir takım işlemlerden geçirildikten sonra ikinci bir hammadde olarak üretim sürecine sokulmasına Geri Dönüşüm denir.
PLASTİK:
Plastikler bünyelerinde ham petrol, kömür ve gaz gibi maddeler bulundurur. Doğaya atıldıklarında görüntü kirliliğine neden olurlar çevredeki canlılara ve toprağa da zarar verirler. Bunun yanında plastik atıkların, normal şartlarda doğaya karışması çok uzun seneler aldığı için plastik atıkların geri dönüşümü ve önemi oldukça büyüktür.
Plastiklerin geri dönüşümünün sağlanması için gerekli aşamalar şöyledir;
Plastiğin Kesimi ve Kırılması: Cinsine göre ayrılan atık plastikler kırma makinalarında parçalanırlar. Bu parçalara kepek ismi verilir.
Plastik Yıkama ve Kurutma: Kepek haline gelen yarı mamül, önce yıkama havuzlarında kaliteli ürün elde etmek ve fire vermemek amaçlı yıkanır. Sonra, tipik endüstriyel kurutucularda her plastiğin çeşidine göre nemi alınır.
Plastiğin Besleme Kazanına Transferi: Plastiklerin sıkma makinesine veya istenilen yere taşınması işlemi helezonlar yardımıyla yapılmaktadır.
Geri dönüştürülen plastikler sera örtüsü yapımında, otomotiv sektöründe yedek parça ve plastik torba üretiminde, atık su boruları, deterjan şişeleri, çöp kutuları ve benzeri ürünler, marley ve çeşitli plastik dolgu malzemelerinde kullanılırlar.
METAL:
Atık metal günümüzde çok önemli bir yere sahiptir. Üstün özellikleri olduğundan hem endüstride hem de günlük hayatımızda ayrı bir yeri vardır. Doğal kaynaklı madenlerden üretildiği için kaynakların tükenmesi söz konusudur. Atık metal ve hurda metaller geri kazanımı olan önemli bir atığımızdır. Demir ve demir olmayan metaller diye ayırabiliriz. Çelik ve alüminyum gibi. Çevre ye atılması durumunda çevre kirliliğine yol açıp değerlendirilebilir atığı yok etmiş oluruz. Atık metallerin doğada çözünme süreci 10 – 100 yılları arasında değişebilir.
Hurda metal geri dönüşüm endüstrisi çok geniş bir yelpazeye sahiptir. Miktar olarak en çok geri dönüştürülen metallerin bazıları aşağıdaki gibidir;
• Hurda Demir• Hurda Çelik• Hurda Bakır• Hurda Pirinç (Sarı) • Hurda Alüminyum• Hurda Çinko• Hurda Paslanmaz Çelik• Hurda Kurşun vb.
KAĞIT:
Kağıt Atık, kullanım sonucunda işlevini tamamlayan ve atılan her türlü kâğıt, mukavva ve kartonlara da atık kâğıt denilmektedir. Kısacası evimizde, işyerimizde, okullarda işimizi görüp sonra çöpe atacağımız her türlü kâğıt, atık kağıttır.
BAŞLICA KAĞIT ATIKLAR • Gazeteler • Kitap ve defterler • Kağıt peçete • Ambalaj kağıtları • Karton koliler • Kese kağıtları
Neden Atık Kağıtlar Geri Dönüşmelidir?
Kağıt ve ambalaj geri dönüşümü açısından, en kolay olan maddedir. Kağıt ve ambalaj atıkları, atık dönüşümünde yeri önemlidir. Geri kazandırılmadığı takdirde, kağıt sanayi için ham madde sıkıntısına yol açmaktadır bu da doğaya ve canlılara zarar vermektedir. Geri dönüşümleri yapılması çevreye çok büyük ölçüde fayda sağlayacaktır. Üretimi sırasında yok edilen ağaç ve doğal kaynakların birinci sırasında enerji tasarrufu ihtiyacı minimum seviyesine düşürülecek ve atık olarak çöpe giden kağıt miktarı azaltılmış olup çöp alanları dolmayacak çevre kirliliğinin önüne geçilecektir.
Geri Dönüşümü Nasıl Yapılır?
Atık olarak toplanan kağıtlar ilk önce fabrikada çeşitli temizlik işleminden geçirilirler. Kağıtlarda zımba telleri var ise bu süreçte zımba tellerinden arındırılır diğer işlemlere hazır hale getirilir.Parçalara ayrılan kağıtlar sonraki işlem kağıdın üzerinde bulunan mürekkep ve yapıştırıcı maddelerin yok edilerek geri dönüşümüne hazır hale getirilmesi sağlanır.Arıtma ve renk silme işlemleriyle renkli olan kağıtların renklerinden arınması sağlanır. Kağıdın üretim için hazır hale getirilmesi sağlanır.
Kağıt üretimi kullanım amaçları ve rengine göre farklılık gösterdiği için uygulanacak ön işlemler de farklılık gösterebilir. Örnek olarak beyaz kağıt üretimi için atık kağıtların arıtma, renk silme ve ağartma işleminden titizlikle geçirilmesi gerekmektedir.
Temizlenmiş ve arıtılmış kağıt hamuru, üretime hazır hale getirildikten sonra seri üretime başlanır. İçine saf ağaç lifi katılarak karıştırılabilir. Bu üretim ve kullanım amacına bağlıdır.Hamur haline getirilen kağıt su ve üretim için gerekli çeşitli kimyasallarla karıştırılarak kağıt üretim makinesine verilir. Bu esnada su hamurdan çekilmeye başlar ve lifler birbirine bağlanarak tabaka oluşturur. Bu tabakadaki su bir sonraki süreçte yüksek ısıdaki metal silindir sayesinde kağıdı kurutur ve düzleştirip kağıdı oluşturur.
Bu şekilde kağıt kullanıma uygun hale gelmiş olur. Son aşamada üretim amacı neyse kağıda son şekil verilir kullanıma hazır duruma getirilir.
